Een jaar vliegt voorbij...
Dinsdag 19 december 2017 Ik zet de laptop voorop het dashbord. Langzaam veranderd de nacht in dag en laten we de korren wegvieren De laatste dag van het jaar dat we actief bezig zijn in de Waddezee is aangebroken. We proberen de dag nog vol te maken met het vissen op halfwas mosselen in de Westkom. In gedachten denk ik terug aan het afgelopen jaar en tik ik regelmatig tussen de slepen door wat zinnen intik om een jaaroverzicht uit te werken. Een jaar is voorbij gevlogen. Als ik terug kijk dan is het jaar 2017 voor mij persoonlijk een jaar wat veel verandering met zich mee bracht. De ongeneselijke ziekte die in oktober bij mijn vader werd geconstateerd doet je wereld op z'n kop staan. Daarom is mijn dagboek er de laatste maanden ook bij ingeschoten. Vader was het hele jaar nog aan boord bij ons.
Stormen
Een aantal zaken van het afgelopen jaar wil ik er uitlichten. Het weer! Na een relatief rustig eerste halfjaar kregen we in juni te maken met een zomerstorm. Op 6 en 7 juni raasde een zuidwesterstorm over Nederland. Een fotograaf die graag natuurbeelden vastlegt draait warm als dit soort stormen worden aangekondigd. Een mosselkweker daarentegen krijgt vervelende gevoelens onder in z'n buik als hij de voorspellingen nauwlettend volgt en waarneemt. Deze storm heeft veel schade veroorzaakt op de mosselpercelen in de Waddenzee.
De maanden juli en augustus verliepen als een Hollandse zomer, maar dan is het 13 september weer prijs! Het najaar doet vroeg zijn intrede... Op 5 en 28 oktober stormt het weer hoog in de dubbele cijfers! En tussen de stormen door is het eveneens winderig met zo af en toe een rustige dag. De overgebleven mosselen op de percelen doen niets anders dan zand filteren. Dat komt de groei van de overgebleven mosselen zeker niet ten goede. De mossel heeft alles nodig om te kunnen overleven.
In het dagboek van juni schreef ik over de onvoorstelbaar grote hoeveelheid mosselen in de Waddenzee. Wie zou al die mosselen op gaan eten als ze groot zouden worden? Het antwoord hoef ik jullie niet meer te geven, want de helft van het bestand is er niet meer.
Ik constateer wel iets dat ik graag met jullie deel en wat wetenschappelijk zou moeten worden vastgelegd. Om voor eens en altijd af te kunnen rekenen met de groene leugen! Geen enkele mosselkor, vistuig of wat dan ook zorgt voor zoveel verandering in de Waddenzee als een storm. Het aantal kuub zand dat wordt verplaatst tijdens een storm is bijna niet meetbaar, maar wel zichtbaar. De mosselkweker/visserman lijkt de enige te zijn die dit met pijn in zijn hart moet constateren. Dit zuig ik niet uit mijn duim, het is de keiharde waarheid die hoogstwaarschijnlijk nooit wetenschappelijk zal worden vastgelegd! Onderschat de kracht en het effect van het water, zeker tijdens een storm, niet!
Veiling
De veiling. Het gehoopte en verwachte niveau is helaas niet bereikt. De verwachting was dat het aanbod gelijk of groter dan in 2016 zou zijn en de prijs zodanig zou stijgen dat er een gezonde mosselsector zou ontstaan. Veel kleine mosselen passeerden de veilingklok. In de periode vanaf de start mosselseizoen tot nu toe is er 80.000 mosselton minder aangevoerd op de Nederlandse Mosselveiling (Nederlandse cijfers tot 30-11 461.000 mt in 2016 en 384.000 mt in 2017).
De aanvoer uit de Waddenzee was meer dan de helft minder dan in 2016. Dat heeft natuurlijk onherroepelijk te maken met de stormen, zoals eerder benoemd. De gemiddelde prijs is in 2017 wel zo'n €0,26 per kilo hoger dan in 2016 (1,13 euro). Maar dat is geen compensatie voor de geleden schade. De verschillen onder de kwekers zijn echter groot. Wij en veel collega's met ons zaten dik onder die gemiddelden prijs, zelf beurden we gemiddeld niet meer dan 68 cent per kilo.
Mosselbestand
Mosselbestand. Als ik kijk naar de hoeveelheid mosselen die wij gezaaid hebben, dan moet ik nu constateren dat daar in ons geval de helft van verloren is gegaan. De mosselzaadinvanginstallaties (mzi's) hebben dit jaar veel kilo´s opgeleverd. Maar ook met deze kleine mosseltjes heeft de storm afgerekend. Van de 1-jarige mosselen die gereed stonden om te leveren is meer dan de helft weggewaaid. De halfwasmosselen voor 2018 vangen we nog niet terug. Al met al tegenvallers!
Sursum Corda
En dan kijk ik nu nog terug naar dat wat voor mij de grootste impact heeft en zal hebben. Eind oktober kreeg mijn vader te horen dat hij alvleesklierkanker heeft met uitzaaiingen naar de lever... Plotseling staat mijn en zijn leven stil; hij, de man met wie ik iedere week samenwerk, ongeneselijk ziek! Vandaag – 19 december - krijgt vader zijn tweede scan en dan zal moeten blijken wat de chemokuur heeft gedaan. Maar hoe het ook zal zijn, ons leven stopt niet. We moeten verder. Hoe moeilijk dat ook is. Ik denk terug aan het jaar dat de huidige YE 72 in de vaart kwam, pa wilde graag een Latijnse naam met een betekenis op het schip. Het werd 'Sursum Corda'. Richt je hart omhoog, tot God. Hij zei: ,,Jongens, dat is de enige plek waar je altijd terecht kan en waar je ook verwachting van mag hebben!''
Het lijkt wel een klaagzang, dit afsluitende dagboek van 2017... het is de realiteit. Maar ik hou vast aan wat mijn vader vier jaar geleden ons mee gaf: Sursum Corda!
Ik wens iedereen goede en gezegende dagen toe en een gezond 2018.
Jos Steketee, YE 72