Als de spelregels helder zijn kan het spel gespeeld worden....
Een restantje mosselen zou er nog staan op ons perceel in de Hammen. Maar helaas is niets overgebleven na de mosselsterfte afgelopen jaar in de Oosterschelde. In totaal zijn we op dit perceel zo’n 350.000 kilo mosselen kwijt geraakt door de sterfte. Wat al resulteerde in vijf weken schoonviswerkzaamheden, en nog is het niet schoon.
Intussen zijn de werkzaamheden aan de mosselzaadinvanginstallaties voor het seizoen 2017 in volle gang. De ankerpalen worden geplaatst. Een nieuw invangseizoen is van start. Benieuwd naar het eindresultaat worden de eerste data nu al verzameld. Volgens de laatste metingen van de Onderzoeksgroep Aquacultuur in Deltagebieden zijn er nog geen mossellarven in de Oosterschelde en de Waddenzee aanwezig in de waterkolom. De onderzoeksgroep, die onder leiding staat van Jacob Capelle en Eva Hartog, houdt zich onder andere bezig met verzamelen van data. Om een goed beeld te krijgen van mzi’s is het interessant om in de loop van de tijd de installaties te monitoren. Met name de broedval in relatie tot inhangen van het invangtrouw en het daarbijhorende eindresultaat is een interessant gegeven.
In mijn vorige dagboek gaf ik aan om nog wat dieper in te gaan op de toekomst van De Nederlandse Mosselveiling . Of we het nu leuk vinden of niet, we kunnen maar één scherpe conclusie trekken: de marktwaarde van de aangeboden mosselen staat niet in verhouding met de kostprijs! Dit probleem kent meerdere facetten.
Ik neem jullie mee in mijn gedachten. De totale (Nederlandse) mosselverkoop is 100%, waarvan 50-60% afkomstig is van Nederlandse bodem, het overige deel wordt geïmporteerd uit andere landen. In het verleden was het zo dat het importeren van mosselen plaatsvond vanaf medio september. De laatste jaren komen importmosselen al met de start van het mosselseizoen. In het jaar 2016 kreeg de mosselsector ook te maken met Tetrodotoxine (TTX), waar natuurlijk niemand op zat te wachten.
Als ik alles op tafel leg, gebeurde er afgelopen jaar het volgende. De Nederlandse mosselkweker bood partijen mosselen te koop aan op de veiling. Doordat het aanbod vanuit het buitenland groot was en het verwatergebied op de Yerseke Bank gesloten vanwege TTX was het kopen van de Nederlandse partijen geen noodzaak. De veilingprijs daalde dus en de mosselkweker koos eieren voor zijn geld door zijn mosselen vooraf te verkopen voor een vaste prijs. Hierdoor zakte de veilingprijs nog verder en werd en wordt een groot deel van de aangeboden mosselen beneden de kostprijs verkocht! Natuurlijk zijn er nog meer oorzaken die de neerwaartse spiraal waarin de veilingprijs gekomen is hebben versterkt. Maar dit is de kern.
Als we vooruitkijken wat mogelijke oplossingen zijn, dan wordt het moeilijker. Hoe kunnen we het spel met dezelfde kaarten in het aankomende seizoen nog een keer spelen en dan winnen? Stel dat iedere mossel wordt verkocht met een herkomstcertificaat. Ik ben daar voorstander van. Bijvoorbeeld Zeker Zeeuwse mossel, Sylter Miesmuscheln en Irish Mussels. Zoals dat ook in Frankrijk gebeurt met de Bouchot-mosselen, die gekweekt worden in de baai van Mont Saint-Michel. Hierdoor kan een ieder een eigen keuze maken. De consument kiest in het schap, de retailer kiest wat er in zijn schap komt te liggen, de groothandel kiest en de horeca kiest. Door de kaarten zo te spelen komen we in een transparante en traceerbare mosselmarkt terecht.
De vraag is of de spelers open staan voor zo’n markt?! Als de spelregels helder zijn, kan het spel gespeeld worden en zal de vraag naar en aanbod van mosselen ook marktconform zijn…
Jos Steketee, YE 72